Edebiyat 5
Gönderilme zamanı: 28 May 2012, 21:02
EDEBİYAT
• -Edebiyatla sosyal ve siyasi yapı arasında büyük bir ilgi ve etkileşim söz konusudur
• -Toplumların yönlendirilmesinde önemli bir katkısı olan edebiat, düşüncelerimizi geliştirir, duygularımızı zenginleştiri; insanın kendisini tanımasını saglar.
• -Evrimsel bir nitelik taşırve toplumları birbirine yaklaştırır.
• -Toplumdaki tüm gelişmeler ve değişmeler edebiyata yansır.
• -Edebbi eser kaynagını toplumun sosyal ve siyasi yapısından alır.
• -Edebiyat ürünleri toplumlar etkileyerek onların gelişmelerne ve değişmelerine katkıda bulunur.
• -Toplumların yüzyıllar boyunca geçirdiği aşamalar edebiyata yansır.
• -Edebiyat; tarih, sosyoloji, piskolaji, felsefe gibi diğer bilim dallarndan yararlanır.
TANZİMAT FERMANI
• -Mustafa Reşit paşa ilan etmiştir.
• -3 Kasım 1939 da Gülhane Parkın’da halka okunmuştur.
• -Bu fermana, Tanzimat Fermanı ya da Gülhane Hattı Hümayınu adı verilmektedir.
• -Amacı batıdaki gelişmelere ayak uydurmak ve Batı ülkelerinin bilim ve teknolojisinden yararlanmak.
TANZİMAT EDEBİYATI
• -Batı edebiyatında şiir çevrileri yapılmıştır.
• -Komedilerde klasizimin, dramlarda da romantizmin etkisi görülür .
• -Roman ve hikayelerde temalar, günlük hayattan ve tarihten alınmıştır.
• -Şiirlerde aruz ölçüsü kullanılmıştır.
• -Fransız edebiyatından örnekler alındıgından bu edebiyatın etkisinde kalınmıştır.
• -Hikaye ve romanlardaki temalar günlük hayattan alınmıştır.
• -İlk zamanlarında divan edebiyatı nazım biçimlerinde kullanılmış, eski biçimlerde yeni düşünceler işlenmiştir.
TANZİMAT EDEBİYATI BİRİNCİ DÖNEM(1860-1876)
• -Toplum için sanat anlayışını benimsemişlerdir.
• -Toplumsal kunuları işlemişlerdir.
• -Edebiyatın içeriği değiştirilmemiştir.
• -Batıdan ilk çeviriler yapılmıştır.
• -Çeviriler sonunda roman, tiyatro, hikaye gibi türler edebiyatımıza girmiştir.
• -Bu dönemin sanatçıları : Şinasi, Ziyapaşa, Namık Kemal, Ahmet Mithat Efendi
TANZİMAT EDEBİYATI İKİNCİ DÖNEM (1878-1895)
• -Meclis-i mebusan kapatılmış ve Meşrutiyete son verilmiştir.
• -Sanat sanat içindir anlayışını benimsemişlerdir.
• -Topumsal temaler yerine bireysel temalar tercih edilmiştir.
• -Batıdan alınan yeni nazım biçimleride kullanılmıştır.
• -Dilde sadeleşme çabaları bırakılmış ve dil agırlaşmıştır.
• -Açık anlatım yerini, kapalı ve sanatlı anlatıma bırakmıştır.
• -Edebiyatımızda ilk realist roman bu dönemde yazılmıştır.
• -Romantizm edebiyat akımından realizm edebiyat akımına geçilmiştir.
• Sanatçıları :Abdulhak Hamit, Tarhan -Recaizade Mahmut, Ekrem –Sami Paşazade Sezai
ŞİNASİ
• -Türk edebiyatında yeniliklerin öncüsüdür.
• -1860’ta Tercüman-ı Ahval’i 1862’de Tasvir-i Efkar’ı çıkardı.
• -İlk makaleyi, ilk piyesi o yazdı.
• -Noktalama işaretlerini ilk defa o kullandı.
• -İlk tiyatro eseri, Şinasi’nin Şair Evlenmesi adlı komedisidir.
Eserleri :
• (Atasözleri) : Durub-ı Emasal-i Osmaniye
ZİYA PAŞA
• Eserleri (şiir) Eş’ar-ı Ziya. (Külliyat-ı Ziya Paşa), Terkip-i Bend,
- (yergi) Zafername
- (antoloji) Harabet
- (çeviri) J.J Ruso’dan Emile
- (makale) şiir ve inşa
Terkip-i Bend
• -Bend adı verilen 12 birimden meydana gelir
• -Divan edebiyatımızın nazım biçimidir.
• -Her biri gazel tarzında yuaklanmış 5-10 bentten meydana gelir.
• -Bentlerin her birine terkiphane, bentleri bağlayan beyitlere de vasıta adı verilir.
• -Vasıta beyiti aynen tekrar edilirse terci-i bend adını alır
• -Uyak düzeni aa xa xa xa xa bb; cc xc xc xc xc dd vb.
NAMIK KEMAL
• Eserleri : (şiir) Namık Kemal’in Şiirleri, Vatan Mersiyesi
• (tiyatro) Vatan yahut silistre, Zavallı Çocuk, Akif Bey, Gülnihal, Celalettin Harzemşah ve Karabela
(roman) İntibah, Cezmi
(eleştiri) Tahrib-i Harabat,, Takip, Renan Müdafanamesi
(tarih) Osmanlı Tarihi vb.
• Not : edebiyatımızda ilk tarihi roman CEZMİ’dir
Vatan Mersiyesi
• -Divan edebiyatımızın nazım biçimidir.
• -Bu şiirde Osmanlının son dönemleri anlatılmaktadır.
• -Şair, “vatanın” içinde bulunduğu durum karşsında devleti yönetenlerin aymazlı içinde bulunduğunu, vatanın elden gittiğini vurgulamakta ve yöneticileri suçlamaktadır.
ABDULHAK HAMİT TARHAN
• -Şiirlerinde lirik ve epik duygular işledi
• -Türk şiirini geleneklerinden kurtararak ona kimlik kazandırdı.
• -Şiir, düz yazı ya da şiir-düz yazı biçiminde tiyatro eseri yazdı.
• -En ünlü eseri Makber’dir.
• Eserleri : (şiir) Sahra, Makber, Bunlar Odur, ölü, Divaneliklerim Yahut Belde;
• (tiyatro) Macera-yı Aşk, Sabr ü Sebat, Eşber, uhter-i Hindu, Nesteran, İçli Kız, Tarık.
Makber :
• Eşi Fatma hanımının ölümü üzerine yazdı.
• Eserin tamamı 295 benttir.
• Bentlerde a a b b, a a x a tarzıuyak kullanmıştır.
RECAİZADE MAHMUT EKREM
• Eserleri: (şiir) Zemzeme I, II, III, Nijat Ekrem
• (roman) Araba sevdası ( ilk realist romanımız) ( kahramanı Bihruz bey)
• (eleştiri) Takdir-i Elhan, Zemzeme Mukaddimesi
• (Edebiyat bilgileri) Talim-i Edebiyat
• (tiyatro) Afife Anjelik.
SAMİ PAŞA SEZAİ
• -Tanzimat edebiyatı hikaye ve roman yazarlarındandır.
• -Eserlerinde romantizmden realizime geçişi açıkça görülüt.
• -Şura-yı ümmet gazetesinde yazılar yazmıştır.
• Eserleri (hikaye) Küçük şeyler
- (roman) Sergüzeşt
MUALLİM NACİ
• Eserleri : (şiir) Ateş-pare, Şerare, Füruzan, Demdeme
• Sözlük : Lugat-ı Naci
ŞEMSETTİN SAMİ
• -Dil ve sözlük çalışmaları vardır.
TANZİMAT EDEBİYATINDA İLKLER
• -İlk resmi gazete………… : Takvim-i Vekayi.
• -İlk yarı resmi gazete…..... : Ceride-i Havadis
• -İlk özel Türkçe gazete….. : Tercuman-ı Ahval ( Şinasi ve Agah efendi)
• -İlk mizahi gazete……….. : Teador Kasap, Diyojen
• -İlk makale………………. : Tercuman-ı Ahval Mukaddimesi (Şinasi)
• -İlk yazılan tiyatro………. : Şair Evlenmesi (Şinasi)
• -İlk oynanan tiyatro……... : Vatan Yahut Silistre (Namık Kemal)
• -İlk çeviri roman………… : Telemak (Fenelon’dan) Yusuf Kamil Paşa
• -İlk yerli roman…….……. :Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat (Şemsettin Sami)
• -İlk edebi roman…………. : İntibah (Namık Kemal)
• -İlk realist roman……… : Araba Sevdası ( Recaizade Mahmut Ekrem)
• -İlk atasözleri kitabı…….. : Durub-ı Emasal-i Osmaniye (Şinasi)
ROMANTİZM
• -18. yüzyılda başlayıp 19. yüzyıl sonuna kadar süren; hayaller duygular ve coşkuların ağır bastığı ve Victor Hugo’nun öncülük ettiği edebi akım.
• -Fransız yazar Victor Hugo öncüsüdür.
• -Kişiler çevreleri içinde ele alınmıştır.
• -Edebiyatla sosyal ve siyasi yapı arasında büyük bir ilgi ve etkileşim söz konusudur
• -Toplumların yönlendirilmesinde önemli bir katkısı olan edebiat, düşüncelerimizi geliştirir, duygularımızı zenginleştiri; insanın kendisini tanımasını saglar.
• -Evrimsel bir nitelik taşırve toplumları birbirine yaklaştırır.
• -Toplumdaki tüm gelişmeler ve değişmeler edebiyata yansır.
• -Edebbi eser kaynagını toplumun sosyal ve siyasi yapısından alır.
• -Edebiyat ürünleri toplumlar etkileyerek onların gelişmelerne ve değişmelerine katkıda bulunur.
• -Toplumların yüzyıllar boyunca geçirdiği aşamalar edebiyata yansır.
• -Edebiyat; tarih, sosyoloji, piskolaji, felsefe gibi diğer bilim dallarndan yararlanır.
TANZİMAT FERMANI
• -Mustafa Reşit paşa ilan etmiştir.
• -3 Kasım 1939 da Gülhane Parkın’da halka okunmuştur.
• -Bu fermana, Tanzimat Fermanı ya da Gülhane Hattı Hümayınu adı verilmektedir.
• -Amacı batıdaki gelişmelere ayak uydurmak ve Batı ülkelerinin bilim ve teknolojisinden yararlanmak.
TANZİMAT EDEBİYATI
• -Batı edebiyatında şiir çevrileri yapılmıştır.
• -Komedilerde klasizimin, dramlarda da romantizmin etkisi görülür .
• -Roman ve hikayelerde temalar, günlük hayattan ve tarihten alınmıştır.
• -Şiirlerde aruz ölçüsü kullanılmıştır.
• -Fransız edebiyatından örnekler alındıgından bu edebiyatın etkisinde kalınmıştır.
• -Hikaye ve romanlardaki temalar günlük hayattan alınmıştır.
• -İlk zamanlarında divan edebiyatı nazım biçimlerinde kullanılmış, eski biçimlerde yeni düşünceler işlenmiştir.
TANZİMAT EDEBİYATI BİRİNCİ DÖNEM(1860-1876)
• -Toplum için sanat anlayışını benimsemişlerdir.
• -Toplumsal kunuları işlemişlerdir.
• -Edebiyatın içeriği değiştirilmemiştir.
• -Batıdan ilk çeviriler yapılmıştır.
• -Çeviriler sonunda roman, tiyatro, hikaye gibi türler edebiyatımıza girmiştir.
• -Bu dönemin sanatçıları : Şinasi, Ziyapaşa, Namık Kemal, Ahmet Mithat Efendi
TANZİMAT EDEBİYATI İKİNCİ DÖNEM (1878-1895)
• -Meclis-i mebusan kapatılmış ve Meşrutiyete son verilmiştir.
• -Sanat sanat içindir anlayışını benimsemişlerdir.
• -Topumsal temaler yerine bireysel temalar tercih edilmiştir.
• -Batıdan alınan yeni nazım biçimleride kullanılmıştır.
• -Dilde sadeleşme çabaları bırakılmış ve dil agırlaşmıştır.
• -Açık anlatım yerini, kapalı ve sanatlı anlatıma bırakmıştır.
• -Edebiyatımızda ilk realist roman bu dönemde yazılmıştır.
• -Romantizm edebiyat akımından realizm edebiyat akımına geçilmiştir.
• Sanatçıları :Abdulhak Hamit, Tarhan -Recaizade Mahmut, Ekrem –Sami Paşazade Sezai
ŞİNASİ
• -Türk edebiyatında yeniliklerin öncüsüdür.
• -1860’ta Tercüman-ı Ahval’i 1862’de Tasvir-i Efkar’ı çıkardı.
• -İlk makaleyi, ilk piyesi o yazdı.
• -Noktalama işaretlerini ilk defa o kullandı.
• -İlk tiyatro eseri, Şinasi’nin Şair Evlenmesi adlı komedisidir.
Eserleri :
• (Atasözleri) : Durub-ı Emasal-i Osmaniye
ZİYA PAŞA
• Eserleri (şiir) Eş’ar-ı Ziya. (Külliyat-ı Ziya Paşa), Terkip-i Bend,
- (yergi) Zafername
- (antoloji) Harabet
- (çeviri) J.J Ruso’dan Emile
- (makale) şiir ve inşa
Terkip-i Bend
• -Bend adı verilen 12 birimden meydana gelir
• -Divan edebiyatımızın nazım biçimidir.
• -Her biri gazel tarzında yuaklanmış 5-10 bentten meydana gelir.
• -Bentlerin her birine terkiphane, bentleri bağlayan beyitlere de vasıta adı verilir.
• -Vasıta beyiti aynen tekrar edilirse terci-i bend adını alır
• -Uyak düzeni aa xa xa xa xa bb; cc xc xc xc xc dd vb.
NAMIK KEMAL
• Eserleri : (şiir) Namık Kemal’in Şiirleri, Vatan Mersiyesi
• (tiyatro) Vatan yahut silistre, Zavallı Çocuk, Akif Bey, Gülnihal, Celalettin Harzemşah ve Karabela
(roman) İntibah, Cezmi
(eleştiri) Tahrib-i Harabat,, Takip, Renan Müdafanamesi
(tarih) Osmanlı Tarihi vb.
• Not : edebiyatımızda ilk tarihi roman CEZMİ’dir
Vatan Mersiyesi
• -Divan edebiyatımızın nazım biçimidir.
• -Bu şiirde Osmanlının son dönemleri anlatılmaktadır.
• -Şair, “vatanın” içinde bulunduğu durum karşsında devleti yönetenlerin aymazlı içinde bulunduğunu, vatanın elden gittiğini vurgulamakta ve yöneticileri suçlamaktadır.
ABDULHAK HAMİT TARHAN
• -Şiirlerinde lirik ve epik duygular işledi
• -Türk şiirini geleneklerinden kurtararak ona kimlik kazandırdı.
• -Şiir, düz yazı ya da şiir-düz yazı biçiminde tiyatro eseri yazdı.
• -En ünlü eseri Makber’dir.
• Eserleri : (şiir) Sahra, Makber, Bunlar Odur, ölü, Divaneliklerim Yahut Belde;
• (tiyatro) Macera-yı Aşk, Sabr ü Sebat, Eşber, uhter-i Hindu, Nesteran, İçli Kız, Tarık.
Makber :
• Eşi Fatma hanımının ölümü üzerine yazdı.
• Eserin tamamı 295 benttir.
• Bentlerde a a b b, a a x a tarzıuyak kullanmıştır.
RECAİZADE MAHMUT EKREM
• Eserleri: (şiir) Zemzeme I, II, III, Nijat Ekrem
• (roman) Araba sevdası ( ilk realist romanımız) ( kahramanı Bihruz bey)
• (eleştiri) Takdir-i Elhan, Zemzeme Mukaddimesi
• (Edebiyat bilgileri) Talim-i Edebiyat
• (tiyatro) Afife Anjelik.
SAMİ PAŞA SEZAİ
• -Tanzimat edebiyatı hikaye ve roman yazarlarındandır.
• -Eserlerinde romantizmden realizime geçişi açıkça görülüt.
• -Şura-yı ümmet gazetesinde yazılar yazmıştır.
• Eserleri (hikaye) Küçük şeyler
- (roman) Sergüzeşt
MUALLİM NACİ
• Eserleri : (şiir) Ateş-pare, Şerare, Füruzan, Demdeme
• Sözlük : Lugat-ı Naci
ŞEMSETTİN SAMİ
• -Dil ve sözlük çalışmaları vardır.
TANZİMAT EDEBİYATINDA İLKLER
• -İlk resmi gazete………… : Takvim-i Vekayi.
• -İlk yarı resmi gazete…..... : Ceride-i Havadis
• -İlk özel Türkçe gazete….. : Tercuman-ı Ahval ( Şinasi ve Agah efendi)
• -İlk mizahi gazete……….. : Teador Kasap, Diyojen
• -İlk makale………………. : Tercuman-ı Ahval Mukaddimesi (Şinasi)
• -İlk yazılan tiyatro………. : Şair Evlenmesi (Şinasi)
• -İlk oynanan tiyatro……... : Vatan Yahut Silistre (Namık Kemal)
• -İlk çeviri roman………… : Telemak (Fenelon’dan) Yusuf Kamil Paşa
• -İlk yerli roman…….……. :Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat (Şemsettin Sami)
• -İlk edebi roman…………. : İntibah (Namık Kemal)
• -İlk realist roman……… : Araba Sevdası ( Recaizade Mahmut Ekrem)
• -İlk atasözleri kitabı…….. : Durub-ı Emasal-i Osmaniye (Şinasi)
ROMANTİZM
• -18. yüzyılda başlayıp 19. yüzyıl sonuna kadar süren; hayaller duygular ve coşkuların ağır bastığı ve Victor Hugo’nun öncülük ettiği edebi akım.
• -Fransız yazar Victor Hugo öncüsüdür.
• -Kişiler çevreleri içinde ele alınmıştır.
3 sınav önce girip iyi notla gecmeme rahmen.girecek olanlara başarilar